گذرنامه ها در این چند سال اخیر تغییرات بسیاری را به خود دیده اند و از آن دفترچه‌های ساده و بی‌روح سابق فاصله گرفته اند. از طرفی می توان گفت که تمام تلاش خود را در جهت ایجاد بعدی وسیع تر، چه از لحاظ زیبایی و چه امنیت به کار بسته اند تا گذرنامه هایی این چنینی در اختیار ما قرار گیرد. در این مقاله ‌تعدادی از زیباترین پاسپورت هایی را که دیدن آنها خالی از لطف نیست به شما معرفی می کنیم.
سال‌ها پیش از اینکه گذرنامه‌ها تبدیل به یک کارت شناسایی استاندارد جهانی شوند، تنها برگه‌ای برای جای مهرهای گمرک بودند. امروزه ارگان‌های دولتی کشورهای دنیا در تلاش هستند تا با سخت‌تر و گران‌تر کردن جعل سند، یک قدم جلوتر از جاعلان اسناد هویتی باشند. یک گذرنامه‌ امروزی ممکن است از ۳۰ ماده‌ اولیه متفاوت تشکیل شده باشد که ۶۰ تولیدکننده‌ مختلف آن را تهیه کرده‌اند. تمام گذرنامه‌ها مجهز به میکروچیپی هستند که از مواد اولیه‌ خاصی ساخته شده‌اند و ویژگی‌های بصری خاصی دارند که کپی کردن آن‌ها بسیار سخت است. حتی برخی کشورها در طراحی صفحات گذرنامه از طرح‌هایی جذاب و الهام‌بخش استفاده می‌کنند. عواملی از این دست موجب می‌شوند که جعل گذرنامه‌ها بسیار سخت باشد.
برای نوشتن کلمات در گذرنامه‌ها از جوهرهای چند متغیره استفاده می‌شود؛ بنابراین با نگاه کردن از زوایای مختلف به گذرنامه، رنگ نوشته‌ها تغییر می‌کند. همچنین فیبرها یا نقاطی از جنس فلورسنت در کاغذ گذرنامه وجود دارد که زیر نور چراغ مخصوص مسئولان گمرک برق می‌زنند. پس‌زمینه‌ کاغذها با بافت حکاکی شده‌ موج‌دار، شبکه‌ای ایجاد می‌کنند که در آن می‌توان کلمه‌ها و اعداد چاپ شده با تکنولوژی میکرو یا نانو را به صورتی پنهان کرد که با چشم غیر مسلح قابل دیدن نباشند. هولوگرام‌های روی گذرنامه‌های امروزی تصاویر سه بعدی متغیری را ایجاد می‌کنند؛ همچنین وجود عناصر برجسته و مهر کردن با روش «فویل داغ» (Hot Foil Stamping) به صفحات مسطح گذرنامه بافت مشخصی می‌دهد. حتی نخ‌هایی که صفحات گذرنامه شما را به هم متصل می‌کند هم ممکن است با تکنولوژی میکرو بافته شده باشد که در این صورت زیر نور چراغ‌های UV رنگ‌های آن مشخص می‌شود. گذرنامه‌های امروزی به ما ثابت کرده‌اند که اگر این تکنولوژیهای پیچیده را با مقداری خلاقیت و کمی غرور ملی ترکیب کنیم گذرنامه‌های زیبایی به دست می‌آید که صفحات آن‌ها با تصاویر حیوانات متحرک، شکوفه کردن درختان و تصاویر مخفی محرمانه تزئین شده است.
در ادامه تعدادی از دیدنی ترین و جالب ترین گذرنامه‌های دنیا را بررسی می‌کنیم.

بریتانیا

جدیدترین گذرنامه‌ بریتانیایی در اواخر سال ۲۰۱۵ رونمایی شد. این طرح با استفاده از پرتره‌ ریاضیدانان، مخترعان، معماران و هنرمندان بزرگ، ۵۰۰ سال خلاقیت را جشن گرفته است. در گذرنامه جدید انگلیسی پرتره‌هایی از جان کانتسبل (John Constable) تا ریاضیدان و نابغه‌ کامپیوتر آدا لاولیس (Ada Lovelace) و ساعت و چرخ‌ها و ساختمان‌ها و نقاشی‌هایی که در تصورات آن‌ها بوده به چشم می‌خورد. در گوشه‌ هر صفحه از گذرنامه چاپ (Watermark) یکی از نمایشنامه‌‌نویسان مطرح بریتانیایی مانند شکسپیر، حک شده است.

کانادا

طراحی گذرنامه جدید کانادایی در جولای ۲۰۱۳ رونمایی شد و به خاطر طراحی خلاقانه‌ای که به کمک تصاویری به سبک نور سیاه انجام شده بود به سرعت میان کاربران اینترنت دست به دست شد.
در بخش بالایی هر صفحه طراحی ثانویه نامریی وجود دارد که برای کشیدن آن‌ها از جوهر متغیر نوری استفاده شده و زیر نور فرابنفش یک «دید شب» نئونی از هر طرح پدیدار می‌شود. آتش‌بازی روی ساختمان پارلمان کانادا، پر ستاره شدن آسمان آبشار نیاگارا و برگ‌های درخشان افرا تعدادی از این طرح‌های زیبا هستند.

ایرلند

گذرنامه جزیره‌ زمرد (لقب کشور ایرلند) ترکیب چند نقش از زمین بازی‌های گالیک (Gaelic Games)، سنگ رونی، شعر و موسیقی و به رنگ سبز روشن است. صفحه‌ اول یک نقشه‌ توپوگرافی از کشور را نشان می‌دهد و با عبارت تضمین شهروندی ایرلند به پایان می‌رسد. قطعه‌هایی از سرود ملی ایرلند و طرح‌های سلتیک در گوشه و کنار صفحات آن به چشم می‌خورد. در لبه‌ هر صفحه یک سنگ مزار تزئینی قرار دارد که می‌توانید هنگام انتظار در صف گمرک با آن‌ بازی کنید.

نیوزیلند

نیوزیلندی‌ها به مسافرت زیاد شهره هستند، پس تعجبی ندارد که گذرنامه‌ای داشته باشند که به آن افتخار کنند. سرخس‌های نقره‌ای دور صفحه‌ پاسپورت را تزئین کرده‌اند و با باز کردن گذرنامه سفری به سوی زیبایی‌های طبیعی نیوزیلند (مناظر در این گذرنامه به گونه‌ای طراحی شده‌اند که یادآور سرزمین میانی (Middle Earth) در ارباب حلقه‌ها هستند) آغاز می‌شود. رنگ صفحات از سپیده‌دم (نارنجی) آغاز شده و به غروب (بنفش) ختم می‌شود، همچنین زاویه‌ دید شما کم‌کم به دید آسمان می‌رسد. شاید به دست آوردن یک گذرنامه‌ نیوزیلندی کار ساده‌ای نباشد، اما هنگامی که به عنوان گردشگر وارد خاک نیوزیلند می‌شوید، مهری که روی گذرنامه‌ شما می‌خورد این عبارت را همراه دارد: به سرزمین میانی خوش آمدید.

نروژ

طرح مینیمالیستی انتزاعی گذرنامه‌ نروژی را یک شرکت طراحی در اسلو انجام داده است. این طرح در اصل برای یک مسابقه‌ طراحی در کشور نروژ ارائه شده بود. خطوط رسم شده در این تصویر منظره‌ای باشکوه از کشور نروژ را نشان می‌دهد و زیر نور سیاه تغییراتی در آن ایجاد می‌شود. گذرنامه نروژی با توجه به وضعیت سیاسی صاحب گذرنامه، رنگ‌های متفاوتی دارد. گذرنامه قرمز رنگ برای شهروندان عادی، سفید برای مهاجرین و فیروزه‌ای برای دیپلمات‌ها است.

چین

گذرنامه چینی با تصاویر نور سیاه از مکان‌هایی مثل ماکائو و شانگهای تزئین شده است. همچنین نقشه‌ای از مکان‌های مورد مناقشه‌ سیاسی چین با دیگر کشورهای منطقه، مثل تایوان و دریای چین جنوبی در صفحات این گذرنامه مخفی شده است. چین ادعا دارد که این مناطق جزو خاک این کشور هستند، اما کشورهای دیگر چنین ادعایی را رد می‌کنند. وجود چنین نقشه‌ای باعث سردرگمی ماموران گمرک کشورهایی چون فیلیپین و مالزی شده است، زیرا آن‌ها فکر می‌کنند که شاید مهر زدن روی چنین گذرنامه‌ای حکم تایید ادعای چینی‌ها را داشته باشد.