کارت پایان خدمت یکی از معضلاتی است که همه جوانان به شکلی با آن درگیر هستند و هر کدام از آنها به سهم خود مایل به دریافت آن هستند. خدمت مقدس سربازی یکی از مراحل سخت و شیرین پسران جوان است که به دلایل مختلفی از گذراندن آن واهمه دارند و گرفتن کارت پایان خدمت را یکی از آرزوهای خود میدانند. کارت پایان خدمت مجوز عبور از یک مرحله اجباری در زندگی است که جوان را برای حضور در سطوح مختلف جامعه آماده میکند و به نوعی وی را در بسیاری از موارد تأیید صلاحیت میکند.
قشرهای مختلف جامعه با گرفتن کارت پایان خدمت درگیر هستند، از یک جوان بیکار برای دریافت تسهیلات و ازدواج گرفته، تا افراد تحصیلکرده برای اشتغال و گرفتن کار حرفهای، همگی به گرفتن این کارت یا معادل آن نیاز دارند. بنابراین کارت پایان خدمت موضوعی بسیار فراگیر در سطح جامعه است که نهتنها جوانان، بلکه خانواده آنها را نیز درگیر خود کرده است. اما در چند سال اخیر با ظهور کارتهای هوشمند و ورود آنها به حوزههای مختلف، بحث کارت پایان خدمت هوشمند نیز پیش آمده است که به نوعی برای افراد بسیاری تازگی دارد.
در این مطلب ما قصد داریمکارت پایان خدمت هوشمند را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهیم و ضمن معرفی قابلیتهای مختلف آن، دلیل برتری آن بر کارتهای قدیمی را ذکر کنیم. پس با ما همراه باشید!
کارت پایان خدمت هوشمند چیست؟
کارت پایان خدمت یک مدرک رسمی ملی و کشوری است که در ازای گذراندن خدمت ۲ ساله سربازی به شخص اعطا میگردد و به فرد اعلام میشود که از حضور مجدد در یگانهای نظامی معاف است و تنها در صورت بروز جنگ امکان ابطال کارت معافیت وجود دارد. در کارت پایان خدمت اطلاعات هویتی فرد و همچنین زمان خدمت، محل خدمت و اطلاعاتی مانند مشخصات گروه خونی آورده شده است که فرد میتواند به عنوان یک مدرک شناسایی از آن استفاده کند.
کارت پایان خدمت هوشمند یکی از نوآوریهای جدید در حوزه نظامی و انتظامی کشور است که از قابلیتهای کارتهای هوشمند برای بالا بردن ظرفیت کارت پایان خدمت استفاده کردهاند. در این کارتها از یک تراشه برای نگهداری اطلاعات استفاده شده است که اطلاعات هویتی و برخی اطلاعات نظامی در آن درج شده است. در کارتهای قدیمی امکان تأیید صحت گفتههای فرد و هویت وی وجود نداشت، اما با وجود کارتهای هوشمند، تنها با استفاده از یک دستگاه کارتخوان و اسکن ساده، میتوان به اطلاعات هویتی و اطلاعات نظامی وی دسترسی داشت و صحت اطلاعات را تأیید کرد.
* قابلیتهای کارت پایان خدمت هوشمند
کارت پایان خدمت هوشمند قابلیتهای متعددی دارد که باعث میشود هزینه کلی برای تأیید اطلاعات و تأیید هویت فرد کاهش یابد. اما برخی از قابلیتهای برجسته این کارت عبارتاند از:
- ۱٫ارائه اطلاعات هویتی فرد به صورت تأیید شده در یک ارگان رسمی ملی و کشوری
- ۲٫ارائه اطلاعات یگان خدمتی و شرایط طی شد
- ۳٫زمان اعزام به خدمت و زمان پایان خدمت
- ۴٫درج عکس دیجیتالی به صورت رمزگذاری شده مطابق با دستگاههای کارتخوان
- ۵٫درج امضاء شخصی و اطلاعات بایومتریک مانند رنگ چشم و اثر انگشت
- ۶٫برخی اطلاعات طبقه بندی شده نظامی مربوط به شخص
-
نحوه پیگیری و زمان صدور کارت پایان خدمت هوشمند
روند صدور کارت پایان خدمت هوشمند از ارسال اطلاعات خدمتی سرباز از یگان خدمتی وی شروع میشود. در واقع زمانی که مدت خدمت یک سرباز تمام میشود، اطلاعات وی توسط نیروی انسانی یگان خدمتی در سامانه مشترک نیروهای مسلح ثبت میشود و از آن زمان به بعد تأیید اطلاعات و بررسی آنها به سازمان وظیفه عمومی ناجا محول میشود. معمولاً بررسی اطلاعات و تطابق آنها با اطلاعات هویتی فرد زمان چندانی نمیبرد و کارت پس از یک هفته صادر میشود.
باوجوداینکه صدور کارت پایان خدمت و کارت معافیت ظرف یک هفته صورت میگیرد، اما همزمان با ارسال کارت، یک پیامک مبنی بر ارسال کارت برای فرد صادر میشود و زمان تحویل کارت به وی اطلاع داده میشود. در برخی مواد نادر، زمان تحویل کارت طول میکشد و با وجود ارسال پیامک، کارت پایان خدمت تحویل فرد داده نمیشود. در این مورد، فرد ۱۵ روز پس از ارسال پیامک، میتواند به اداره پست و مراکز پلیس بعلاوه ۱۰ مراجعه کند و روند صدور کارت خود را پیگیری کند.
اما کسانی که کارت پایان خدمت برای آنها صادر نشده است و پیامک نیز دریافت نکردهاند میتوانند به آخرین یگان خدمتی خود مراجعه کرده و درخواست صدور کارت را مجدداً ارسال کنند. در برخی موارد نیز ممکن است اطلاعات پستی فرد به اشتباه وارد شده باشد که با پیگیری میتوانید این مشکل را هم برطرف کنید.
* آیا میتوان کارت پایان خدمت جعلی درست کرد؟
یکی از دلایلی که استفاده از کارت پایان خدمت هوشمند را ضروری میکرد، جعل کارت پایان خدمت بود که موارد بسیاری از آنها در طول زمان مشاهده شده است. کارتهای پیان خدمت قدیمی، بسیار ساده بوده و امکان اسکن اطلاعات یا دسترسی به این اطلاعات وجود نداشت. بنابراین نیروهای انتظامی و امنیتی نیز امکان تأیید هویت یا تأیید اطلاعات را نداشتند. این نقیصه نهتنها امکان جعل کارت پایان خدمت را بالا برده بود، بلکه در بسیاری از موارد وقت بسیاری از پلیس را تلف میکرد و برای تأیید اطلاعات خدمتی فرد باید روندی چندروزه یا در نهایت چندساعته را طی میکرد.
اما کارت پایان خدمت هوشمند مجهز به تراشه هستند که قابلیت ذخیره سازی اطلاعات به صورت دادههای دیجیتالی را دارد و این اطلاعات تنها به کمک دستگاههای کارت خوان مخصوص درج و خوانده میشوند. فضای ذخیره سازی کارت به بخشهای مختلفی تقسیم میشود که علاوه بر اطلاعات هویتی و اطلاعات نظامی فرد، برخی اطلاعات امنیتی نیز در آن درج شده است که امکان دسترسی افراد غیرمجاز به اطلاعات را به حداقل میرساند. اگرچه کارتهای هوشمند قابلیت درج و تغییر اطلاعات را دارند، اما تغییر در این اطلاعات مستلزم داشتن تجهیزات خاص با سطح امنیتی بالا هستند که افراد عادی یا غیرمجاز نمیتوانند به آنها دسترسی داشته باشند. بنابراین میتوان ادعا کرد که باظهور کارت پایان خدمت هوشمند، قضیه جعل آنها به کلی منتفی شده است و تنها میتوان ظاهر کارت را جعل کرد که به دلیل اسکن کارت کاربرد چندانی ندارد.
* کارت پایان خدمت در کشورهای مختلف جهان!
یکی از تصورات اشتباهی که در مورد خدمت سربازی برای جوانان به وجود آمده است این است که خدمت سربازی فقط محدود به کشور ایران و یا چند کشور خاص است و فقط این کشورها از کارت پایان خدمت استفاده میکنند. شاید جالب باشد بدانید که ۵۵ درصد از کشورهای دنیا خدمت سربازی اجباری را حذف کردهاند. این ۱۰۸ کشور سربازی را به صورت اختیاری در نظر گرفتهاند و افراد در جریان گذراندن برنامههای خاص و یا برخورداری از شرایط خاص کارت پایان خدمت دریافت میکنند.
اما نکته جالب زمانیست که متوجه شوید تنها ۲۰ کشور در دنیا، یعنی ۱۰ درصد، خدمت سربازی اجباری بیشتر از ۱۸ ماه را دارند و ایران نیز یکی از این کشورهاست. در ایران خدمت مقدس سربازی به مدت ۲۴ ماه است و فرد پس از طی دوره آموزشی و گذراندن خدمت، کارت پایان خدمت دریافت میکند. در این شیوه، راههایی برای دریافت کسر خدمت وجود دارد که افراد میتوانند با استفاده از آنها مدت خدمت سربازی خود را کاهش دهند. در ضمن ۲۶ کشور دنیا خدمت اجباری کمتر از ۱۸ ماه را دارند و تنها ۸ کشور دنیا از سربازان به عنوان نیروهای مدنی استفاده میکنند.
* صدور کارت پایان خدمت المثنی
یکی دیگر از سؤالات پرتکراری که دارندگان کارت پایان خدمت هوشمند با آن مواجه میشوند، مفقود شدن کارت و نحوه دریافت کارت المثنی است. در واقع دریافت کارت پایان خدمت المثنی مستلزم احراز مفقودیت کارت است که باید به نهادهای امنیتی و نظامی ثابت شود. کسانی که کارت پایان خدمت هوشمند خود را گم کردهاند، باید آگهی مفقودیت کارت خود را دو بار در یک روزنامه کثیرالانتشار اعلام کنند و منتظر پاسخ بمانند. اگر کارت پیدا نشد، آگهی مفقودیت کارت به همراه نامه گم شدن کارت از طرف کلانتری را باید به پلیس بعلاوه ۱۰ ببرید.
پس از طی این مراحل و محرز شدن گم شدن کارت برای ستاد نیروهای مسلح، از یگان خدمتی قبلی شخص استعلام گرفته میشود و نسبت به صدور کارت پایان خدمت المثنی اقدام میشود. کارتهای المثنی تفاوتی با کارت اصلی ندارند و فرد میتواند با همان قابلیتها از کارت هوشمند خود استفاده کند.
باوجوداینکه کارتهای هوشمند انواع مختلفی دارند و مواردی مانندکارت ملی هوشمند و گواهینامه هوشمند را شامل میشوند، اما کارت پایان خدمت هوشمند اهمیت امنیتی بالایی دارد و افراد بسیاری از جامعه با آن درگیر هستند.